هر سازمانی، فارغ از کوچک یا بزرگ بودنش، چشم‌انداز ویژه‌ای دارد؛ همان ایده‌ای که باعث شکل‌گیری آن سازمان شده است. این چشم‌انداز در طول زمان، ساختار مناسبی به سازمان می‌دهد. پس باید در تشکیل این ساختار دقت کنید، زیرا انتخاب فرهنگ سازمانی منفی می‌تواند منجر به شکست کسب‌وکار شما شود؛ در حالی که یک فرهنگ سازمانی مثبت می‌تواند کسب‌وکار شما را به سمت قله‌های پیشرفت سوق دهد.
فرهنگ سازمانی متشکل از چشم‌انداز، ارزش‌ها، محیط کار و رفتار درونی کارکنان است. این فرهنگ، بیانگر شخصیت شرکت شماست و موارد زیر به این فرهنگ وابسته است:
- احساس کارکنان در مورد شرکت
- نحوه عملکرد آنها
- پیامی که به مشتریان منتقل می‌شود
- هدفی که می‌خواهید به آن برسید
- نحوه معرفی شرکت
- شهرت آن
اهمیت داشتن فرهنگ سازمانی مثبت
اگر فرهنگ سازمانی مثبتی نداشته باشید، فارغ از استعداد و منابع، ممکن است شکست بخورید. برای درک اهمیت فرهنگ سازمانی کافی است نیم نگاهی به شرکت‌های موفقی مانند اپل، گوگل، آمازون یا حتی دیزنی بیندازید. موضوع مشترکی که پیدا خواهید کرد، فرهنگ سازمانی آن‌هاست.
این شرکت‌ها با یک چشم‌انداز و فرهنگ سازمانی مثبت شروع به کار کرده‌اند. آنها به خوبی از اهمیت پیامی که برند تجاری‌شان به مخاطبان می‌رساند آگاه هستند. آنها می‌خواهند به عنوان سازمان‌هایی شناخته شوند که از کارمندان خود مراقبت و مزایای خوبی برای آنها فراهم می‌کنند؛ به تصمیمات کارمندان خود احترام می‌گذارند و همه چیز در سازمان آنها بر اساس اعتماد متقابل پایه‌ریزی شده است.
استیو جابز در مصاحبه‌ای گفت که اپل فرهنگ سازمانی بسیار مشارکتی دارد. او معتقد بود که شرکتش علی‌رغم توسعه زیادی که داشته اما همچنان مانند یک شرکت نوپا، سازمان‌یافته است. در این شرکت برای توسعه هر محصول یا خدمتی، افراد جداگانه‌ای تعیین می‌شوند و تیم‌ها با اعتماد و اعتقاد کافی روی پروژه‌ها و وظایف خود کار می‌کنند. همین موضوع باعث می‌شود نتیجه کار آنها باورنکردنی باشد.
شرکت اپل از بدو تاسیس، این خط‌مشی را پیش گرفته و این امر یعنی اپل در مورد فرهنگ سازمانی و نحوه عملکرد خود بسیار مطمئن بوده است. سازمان‌های موفق عموما به کار گروهی اعتقاد راسخ دارند و کارمندان خود را با دیدگاه شرکت همسو می‌کنند. تمام اعضای یک سازمان موفق به محصول خود اعتماد دارند و به آن افتخار می‌کنند که در نهایت این اعتماد و افتخار در تمام محصولات و خدمات آنها بازتاب داده می‌شود.
اما چگونه باید چنین فرهنگ سازمانی را ایجاد کرد؟
۱- از پایه شروع کنید
از همان ابتدای تاسیس یک شرکت، به همان شکلی که می‌خواهید و در چشم‌انداز خود می‌بینید به آن ساختار دهید. این‌گونه چشم‌انداز شرکت شما از فردیت شما فراتر می‌رود. ساختن بنیادی با اصولی که به آنها اعتقاد دارید اصلی بسیار مهم است. در همین زمان است که می‌فهمید، مهم نیست که شرکت شما به کجا برسد، شما تنها باید به اصولی که به آنها اعتقاد دارید پایبند باشید و در جهت تحقق آنها تلاش کنید.
۲- درست استخدام کنید
شرکت شما در نهایت مجموعه‌ای از ویژگی‌های کارکنان و درک آنها از ساختار و رفتار شرکت را به همراه دارد. بنابراین باید فرهنگی را بنیان‌گذاری کنید که با دیدگاه و ارزش‌های کارکنان مطابقت داشته باشد. به این ترتیب، شما به سازمان خود کمک می‌کنید که در میان رقبا، سربلند ظاهر شود. استخدام افراد مناسب و همسو با ایدئولوژی‌های سازمان شما یک تاکتیک عالی برای ایجاد یک فرهنگ مثبت است. یک استخدام اشتباه می‌تواند بازی را کاملا برای شما تغییر دهد. افرادی را که متناسب با فرهنگ و اهداف سازمان‌تان هستند استخدام کنید؛ کسی که می‌تواند همان دیدگاه را حفظ و در جهت آن تلاش کند.
۳- چشم‌انداز خود را بسازید
وقتی شروع به پایه‌گذاری یک شرکت می‌کنید، طبیعی است که چشم‌اندازهای زیادی را در نظر بگیرید. اولین کاری که انجام می‌دهید، مشخص کردن اهداف و تلاش در جهت رسیدن به آن‌هاست. شما با توجه به اهدافی که در نظر دارید و با مشخص کردن یک برنامه، افراد را استخدام می‌کنید؛ سپس همه افراد در جهات تحقق اهداف و موفقیت سازمان تلاش می‌کنند. داشتن چشم‌انداز مناسب به دلیل اینکه به رفتار شما و کارکنان‌تان جهت می‌دهد، یکی از روش‌های عالی برای پایه‌ریزی یک فرهنگ سازمانی مثبت است. فقط باید به این نکته توجه داشته باشید که اهداف و چشم‌انداز باید واقعی و قابل دستیابی باشند.
۴- پیام ویژه‌ای برای برند خود ایجاد کنید
نام تجاری شما بیانگر چیست؟ این برند چه مشکلاتی را برطرف و حل می‌کند؟ آیا برند شما خدمات خاصی را به مشتری ارائه می‌دهد؟ پاسخ دادن به سوالاتی از این دست برای هر سازمانی حیاتی است. این پاسخ‌ها باعث شهرت برند و رسیدن به هدف آن می‌شود.
کوکاکولا نوید بخش دمیدن نیرویی تازه به ذهن، بدن و روح است. این برند خود را الهام‌بخش لحظات شاد، ارزش‌آفرین و متفاوت معرفی می‌کند. این همان اصلی است که کوکاکولا به آن اعتقاد دارد و خود را با آن معرفی می‌کند. کوکاکولا همچنین یک فرهنگ سازمانی را در برند خود گسترش می‌دهد که سرشار از افراد با استعداد و ایده‌های متنوع است.
۵- از رضایت شغلی کارکنان خود غافل نشوید
شما نمی‌توانید فرهنگ سازمانی مثبتی را بدون کارکنان خوشحال و راضی پایه‌ریزی کنید. پس اطمینان حاصل کنید که کارمندان شما از شغل خود راضی هستند و از کار با شما لذت می‌برند. از آنجا که افراد متنوعی در محل کار حضور دارند، بهتر است یک نظرسنجی رضایت شغلی در داخل سازمان انجام دهید. تجزیه و تحلیل داده‌های این نظرسنجی در بهبود فرهنگ سازمانی و بهبود رضایت کلی کارکنان موثر است. وقتی کارمندان از مدیریت سازمان و شغل خود راضی باشند، تمام تلاش خود را برای موفقیت شرکت بکار می‌گیرند.
۶- از کارمندان خود مراقبت کنید
کارمندان شما عنصر کلیدی و اصلی سازمان هستند. فرهنگ سازمان شما با توجه به صفات و رفتار آنها شکل می‌گیرد و جدا از کارکنان، معنای خود را از دست می‌دهد. بنابراین مراقبت از کارکنان این احساس را به آنها می‌دهد که عضوی از خانواده سازمانی شما هستند.
به آنها گوش کنید. در روز تولد یا سالگرد ورودشان به سازمان، پیام تبریک یا هدیه‌ای هرچند کوچک برایشان بفرستید. سعی کنید علی‌رغم تمام مشغله‌هایی که به عنوان یک بنیان‌گذار پیش‌رو دارید؛ آنها را شخصاً بشناسید و در تمام مواقع با آنها صادق و شفاف باشید.
از کارمندان خود حمایت کنید و اگر به کمک نیاز داشتند، مضایقه نکنید. گوش دادن فعال را تمرین و سعی کنید برای درک وضعیت روانی کارکنان، با آنها بیشتر ارتباط داشته باشید و از هر چیزی که آنها را آزار می‌دهد یا بالعکس باعث خشنودی‌شان می‌شود، اطلاع کسب کنید.
مراقبت و کمک به رشد کارکنان و حمایت از آنها حتی در موقعیت‌های غیر شغلی، به معنای ساختن تیمی است که می‌تواند به خوبی پیشرفت کند و هر کاری را در جهت رسیدن به موفقیت خود و سازمان انجام دهد.
۷- کارکنان خوب را حفظ کنید
حفظ افراد خوب درست به اندازه استخدام افراد مناسب حائز اهمیت است. افرادی که به درستی انتخاب شده‌اند، تیم‌هایی را تشکیل می‌دهند که پتانسیل رشد بالایی دارند و می‌توانند در طولانی مدت به رشد شرکت شما کمک کنند. آنها فرهنگ سازمانی کسب‌وکار شما را توسعه می‌دهند و ارزش خود را به آن اضافه می‌کنند، اما گاهی حفظ این افراد دشوار می‌شود.
آنچه را که برای حفظ این کارکنان در سازمان لازم است، انجام دهید و به آنها این پیام را برسانید که حضورشان در سازمان شما امری کلیدی برای موفقیت کسب‌وکارتان است.
سخن آخر اینکه، چه بخواهید فرهنگ سازمانی شرکت خود را پایه‌گذاری کنید و چه بخواهید فرهنگ سازمانی منفی که در حال حاضر در شرکت شما پایه‌ریزی شده را اصلاح کنید، باید بدانید که تمام آنچه شما نیاز دارید استقامت، اعتقاد به چشم‌انداز و عزم راسخ برای سازگاری با هر تغییر ناخواسته است. هیچ تغییر مثبتی یک شبه و آنی ایجاد نمی‌شود و نیازمند تلاش و صبوری است.
