شناخت هر مرحله از چرخه عمر محصول، چه تاثیری بر کسب و کار دارد؟

امتیازدهی به مقاله
چرخه عمر محصول از زمان معرفی محصول به بازار شروع شده و تا زمانی که دیگر به بازار عرضه نشود ادامه دارد. این چرخه را می‌توان به مراحل مختلفی از جمله توسعه،‌ معرفی، رشد، بلوغ، اشباع و افول تقسیم کرد. همان‌طور که در مطلب «چرخه عمر محصول چیست و چه مراحلی دارد؟» اشاره شد، دانستن چرخه عمر یک محصول معمولا به جهت تعیین زمان مناسب برای افزایش تبلیغات، تنظیم قیمت، کشف بازارهای جدید و طراحی مجدد بسته‌بندی مهم است.

چگونه بدانیم محصول‌مان در چه مرحله‌ای از چرخه عمر قرار دارد؟

هیچ تضمینی وجود ندارد که محصول شما تا چه مدت در مرحله معینی باقی بماند و این عدم قطعیت می‌تواند تشخیص اینکه محصول شما در چه مرحله‌ای قرار دارد و چه زمانی وارد مرحله بعدی می‌شود را دشوار کند. دانستن ویژگی‌های هر مرحله می‌تواند به شما کمک کند موقعیت فعلی خود را بهتر بشناسید. با این حال، راه آسان‌تر این است که به عملکرد گذشته خود نگاه کنید تا متوجه شوید که کسب‌و‌کارتان کجا قرار دارد و به کجا می‌رود. می‌توانید از عملکرد حقیقی خود شروع کنید، سپس به ترسیم تصویر آنچه در آینده می‌خواهید به آن برسید بپردازید. در واقع، می‌توانید این کار را با پیش‌بینی‌های مالی خود ادغام و آن‌ها را به طور مستقیم با گزارش‌های مالی خود مقایسه کنید. این فرآیند به شما اطمینان می‌دهد که همیشه در حال بررسی آنچه در آینده در انتظار شماست هستید. این کار یک دید واضح‌تر و واقع‌بینانه‌تر از آینده به شما می‌دهد و در عین حال در اجتناب از اتخاذ تصمیمات استراتژیک ضعیف به شما کمک می‌کند. با بررسی آنچه اکنون دارید و آنچه در آینده به آن خواهید رسید می‌توانید درک بهتری از یک مرحله معین به دست آورید.

چگونگی بهره‌مندی از چرخه عمر محصول برای مدیریت کسب‌وکار

دانستن اینکه در چه مرحله‌ای هستید می‌تواند به طور موثر در تدوین استراتژی توسعه محصول به شما کمک کند. اکنون به بررسی این موضوع می‌پردازیم که درک ما از چرخه عمر محصول چگونه در مدیریت و توسعه کسب‌وکار ما تاثیر خواهد گذاشت.

●   اقتدار خود را مشخص کنید

در مرحله معرفی، می‌توانید محصول خود را به عنوان یک جایگزین ارزان‌تر، بهتر و… از محصولات رقیب معرفی کنید. این مرحله، زمانی است که شما نه تنها برند محصول خود بلکه برند کسب‌وکار خود را پایه‌ریزی می‌کنید. آیا می‌خواهید به عنوان یک جایگزین کم هزینه شناخته شوید؟ یا می‌خواهید مصرف‌کنندگان شما را با ویژگی‌هایی مانند سازگاری با محیط زیست بشناسند؟ شاید هم بخواهید بر ماموریت و نحوه عملکرد کسب‌وکار خود تمرکز کنید. این مرحله، زمانی است که شما مشخص می‌کنید با چه عنوانی در بازار وارد شوید و مردم شما را با چه عنوانی بشناسند.

●   استراتژی قیمت‌گذاری خود را روشن کنید

هر مرحله تاثیر بالقوه‌ای بر قیمت محصول شما دارد. در مرحله مقدماتی همه‌چیز در موقعیت‌یابی در برابر رقبا و تلاش برای جبران هزینه‌های توسعه خلاصه می‌شود. بسته به در دسترس بودن، ویژگی‌های اضافه بر سازمان، پشتیبانی و سایر مزایا، مرحله رشد می‌تواند به شکل‌های مختلفی رخ دهد. بلوغ یک محصول ممکن است به طور مستقیم تحت تاثیر رقبا قرار گیرد و منجر به پیشرفت بیشتر و کاهش قیمت شود. در مرحله نزول عموما شاهد کاهش قیمت یا بازگشت به مرحله معرفی با نسخه جدید محصول هستیم. با ورود به مرحله معرفی بحث قیمت‌گذاری دوباره مطرح می‌شود. قیمت محصول اصلی و اولیه به طور مستقیم بر جایگاه اولیه شما در قیمت‌گذاری تاثیر می‌گذارد. هر چه درک بهتری از جایگاه محصول خود در چرخه داشته باشید، بهتر می‌توانید قیمت‌‌گذاری‌های جدید را تهیه و تنظیم کنید.

●   ایجاد یک استراتژی بازاریابی

عملکرد یک محصول در بازار می‌تواند به طور مستقیم به میزان فروش آن وابسته باشد. خوشبختانه، هر مرحله به شما کمک می‌کند تا استراتژی بازاریابی خود را مورد بررسی قرار داده و اصلاح کنید. در مرحله مقدماتی، شما در حال کاوش در کانال‌های مختلف، آزمایش رسانه‌های مختلف تبلیغاتی و تلاش برای برقراری ارتباط با مخاطب هدف هستید. مرحله رشد زمانی است که شما انتخاب کانال خود را اصلاح کرده، بهترین آن‌ها را پیدا کرده و هزینه‌های تبلیغات خود را بهینه کرده‌اید. مراحل بلوغ و افول فرصت دیگری برای آزمایش کانال‌های جدید و تنظیم استراتژی است. شاید شما یک وبلاگ ایجاد کنید یا راه‌های جدیدی برای معرفی محصول خود به مشتریان پیدا کنید یا تغییراتی را در محتوای تبلیغات خود اعمال کنید تا بازده تبلیغات شما افزایش یابد. هر مرحله فرصت‌های بیشتری برای تحقیق و آزمایش مفاهیم جدید برای شما فراهم می‌آورد که به تحکیم استراتژی بازاریابی شما کمک می‌کند.

●   گسترش یا تغییر کاربری محصول

آگاهی از مرحله‌ای که محصول شما در آن قرار دارد و مراحل بعدی که در آینده تجربه می‌کند، می‌تواند به شما در ایجاد تغییرات کمک کند. به عنوان مثال، اگر در مرحله رشد هستید و علائمی از بلوغ یا حتی افول را مشاهده می‌کنید، می‌توانید روش‌های افزایش ارزش محصول خود را بررسی کنید. همانطور که پیش‌تر هم به آن اشاره کردیم، این افزایش ارزش می‌تواند شامل به‌روزکردن، افزودن خدمات اضافی یا جستجوی بازارهای مجاور باشد.

چه عواملی بر چرخه عمر محصول اثر گذارند؟

انتخاب اینکه چه محصولی تولید کنید، جایگاه شما در بازار و روش‌های بازاریابی، همه جزء عناصر تحت کنترل شما در چرخه عمر محصول محسوب می‌شود. با این حال، شایان ذکر است که عوامل خارجی نیز وجود دارند که می‌توانند به طور مستقیم بر عملکرد محصول و مدت زمان ماندن آن در یک مرحله مشخص تاثیر بگذارند.

●   ورود آسان به بازار

بازاری که قصد عرضه محصول خود و ورود به آن را دارید، چقدر رقابتی است؟ میزان رقابتی که شما در بدو ورود خود در بازار تجربه می‌کنید می‌تواند موفقیت یا شکست محصول شما را تحت تاثیر مستقیم خود قرار دهد. همچنین میزان رقابت موجود در بازار می‌تواند بر تعداد رقبای آینده که سعی در ورود به بازار دارند تاثیر بگذارد. اگر موانع ورود (تعداد رقبا، هزینه‌ها، محدودیت بازار، مشکلات فناوری) کم باشد، چرخه عمر محصول به احتمال زیاد کوتاه‌تر خواهد بود و اگر ورود به بازار دشوارتر شود، احتمالا چرخه عمر محصول طولانی‌تر خواهد بود.

●   پیشرفت در فناوری

اگر در صنعت یا کشوری فعالیت می‌کنید که سرعت پیشرفت بالایی را تجربه می‌کند (مانند صنعت تلفن‌همراه، رایانه و…)، چرخه عمر محصول شما به احتمال زیاد بسیار کوتاه است. از سوی دیگر، برخی از محصولات، مکان‌ها و صنایع برخلاف صنایع قبلی، در گذر زمان پیشرفت محدودی را تجربه می‌کنند، به این معنی که یک محصول جدید ممکن است برای مدت طولانی در بازار باقی بماند و استفاده از آن منطقی باشد. نکته اصلی در این مورد، این است که بفهمید فناوری‌ مورد استفاده شما با چه سرعتی تغییر می‌کند، چه تغییراتی برای مصرف‌کنندگان مناسب است و تا چه زمانی محصول شما باید در رقابت باشد. مثال خوب این مورد، وضوح صفحه نمایش تلویزیون‌هاست. در حالی که برخی از مدل‌های فوق‌العاده گران قیمت می‌توانند به وضوح ۸K برسند، اکثر فروش و خدمات پشتیبانی بر روی وضوح ۴K متمرکز است. بسته به موقعیت شما در بازار، ممکن است منطقی باشد که رهبر بازار باشید و بر فروش‌های سطح بالا تمرکز کنید. اگر با تلویزیون‌ها و مانیتورهای میان‌رده سر‌وکار دارید، احتمالا منطقی‌تر است که محصولات خود را عموما با کیفیت ۴K و چند گزینه هم با کیفیت ۸K به بازار عرضه کنید.

●   میزان پذیرش در بازار

چرخه عمر محصول شما علاوه‌بر موارد بالا، بستگی به این نیز دارد که مصرف‌کنندگان چقدر سریع آن را می‌پذیرند. تلویزیون‌های ۴K سال‌هاست که در دسترس هستند، اما به تازگی تبدیل به انتخاب اول مصرف‌کنندگان شده‌اند. این تاخیر در پذیرش محصول در بازار نه تنها به دلیل قیمت‌گذاری مدل‌های قبلی، بلکه به دلیل پشتیبانی از سرویس‌های پخش، کنسول‌ها، کابل‌های سنتی و سایر تولید‌کنندگان سخت‌افزار نیز هست. این امر منجر به چرخه عمر طولانی محصول شده است. مرحله معرفی سال‌ها طول کشید تا به طور رسمی توسط بازار پذیرفته شود. علاوه بر این، غلبه ۸K بر بازار نیز به طور بالقوه سال‌ها به طول خواهد انجامید، به این معنی که مراحل رشد و بلوغ تلویزیون‌های ۴K ممکن است طولانی‌تر هم بشود. اغلب می‌توانید چرخه‌های عمر محصولات مختلف را در طول تاریخ بررسی کنید تا میزان پذیرش بازار را دریابید. و به خاطر داشته باشید که مزایای چرخه عمر طولانی‌تر یا کوتاه‌تر کاملا به مرحله‌ای که در آن قرار دارید، بستگی دارد. اگر محصول شما مدت طولانی در مرحله معرفی قرار بگیرد، ممکن است بازده موثری برای تامین هزینه‌ها مشاهده نکنید. با این حال، اگر انتظار دارید که به مرحله رشد طولانی برسید، شاید ارزشش را داشته باشد.

●   فشارهای اقتصادی

وضعیت اقتصادی بازار و مصرف‌کنندگان می‌تواند به طور مستقیم بر طول چرخه عمر محصول تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، کاهش تقاضای ناگهانی ناشی از یک بیماری همه‌گیر جهانی مانند کرونا، ممکن است به دلیل کاهش توان خرید مردم، مرحله معرفی را طولانی‌تر کند. از سوی دیگر، عبور از یک بحران مالی می‌تواند به دلیل افزایش انبوه تقاضا، مرحله اولیه و حتی رشد را کوتاه کند. این امر کاملا بستگی به مخاطبان هدف شما، تاثیر آن‌ها بر صنعت شما و عواملی از این دست، دارد. فقط کافی است روند بازار را زیر نظر داشته باشید و هرگونه تغییری را یادداشت کنید تا آمادگی لازم برای سازگاری با آن را در خود ایجاد کنید.

چرخه عمر محصول خود را در نظر داشته باشید

درک چرخه عمر محصول بخش مهمی از مدیریت و توسعه کسب‌وکار شماست. چرخه عمر محصول می‌تواند به شما کمک کند تا نقشه راه دقیق‌تری برای کسب‌وکار خود تهیه کنید، تصمیمات استراتژیک بهتری بگیرید و حتی به شما در ایجاد پیش‌بینی‌‌ مالی دقیق‌تر کمک می‌کند. اگر یک بیزینس پلن تدوین کرده‌اید، مطمئن شوید که بررسی موقعیت بازار شما بخشی از بررسی‌های منظم روتین شما باشد. به احتمال زیاد شما همین حالا هم در حال بررسی همه نکاتی هستید که در چرخه عمر محصول وجود دارد، اما مرور مجدد این چرخه ارزش آن را دارد زیرا به شما کمک می‌کند موقعیت محصول خود را تقویت کنید.

این مطلب را به اشتراک بگذارید

اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

مطالب مرتبط

ترسیم ستاره قطبی

سه گام حیاتی قبل از اجرای استراتژی روابط عمومی

برای اینکه به چیزهای خوب در کسب و کارتان برسید، نیازی نیست که یک شرکت بسیار شیک (شما بخوانید گران‌قیمت) داشته باشید. بهترین استراتژی‌ها درون سازمان اتفاق می‌افتند و آغاز...
بیشتر بخوانید
هیچ کس درباره مشکلات کارآفرینان صحبت نمی‌کند

۶ نکته درباره سختی‌های مدیرعامل بودن

راشل گرینبرگ مشاور سرمایه‌گذاری در بانک سرمایه‌گذاری وال استریت   یک ‌بار وقتی در کوچه‌ای یکی از شرکای تجاری‌ام داشت به من نزدیک می‌شد، خم شده و پشت شمشادها پنهان...
بیشتر بخوانید
مدیریت کارکنان در سال 2023

۹ الگویی که شیوه کارها را تعیین خواهد کرد

در سال ۲۰۲۲، رهبران کسب‌وکارها با محیطی مواجه شدند که روز‌به‌روز غیر قابل ‌پیش‌بینی‌تر بود؛ سیاست‌های بازگشت به محیط کار از سر گرفته می‌شد، کارمندان بیشتری ترک کار می‌کردند و...
بیشتر بخوانید
انتخاب سخت راهبر هیات‌مدیره

۸ سوال مهم برای انتخاب رئیس هیات‌مدیره

امروزه هیات‌مدیره شرکت‌ها تحت بررسی‌های دقیق و موشکافانه‌ای قرار می‌گیرند. آنها باید در یک محیط سیاسی-اجتماعی بسیار حساس، پاسخگوی سهام‌داران فعال، کارمندان دغدغه‌مند، اعضای جامعه و دیگران باشند. همچنین باید...
بیشتر بخوانید
×
واتساپ
تلگرام
ارتباط با کارشناسان